Op 14 september 2016 is in het Belgisch Staatsblad de wet van 16 augustus tot wijziging van de wetten op de Raad van State, gecoördineerd op 12 januari 1973, met het oog op de bekendmaking van de adviezen van de afdeling wetgeving (de volledige tekst kan u hier downloaden). Deze wet behelst een algemene verplichting voor de Raad van State, afdeling wetgeving om al haar adviezen bekend te maken via een publiek toegankelijk informatienetwerk. De bedoeling hiervan is het wetgevingsproces transparanter te maken en de juridische wetenschap te stimuleren.

De afdeling wetgeving van de Raad van State heeft – algemeen gesteld – de taak een beredeneerd advies te geven over:

• De tekst van alle ontwerpen of voorstellen van wet, decreet en ordonnantie en van amendementen op deze ontwerpen en voorstellen (aangebracht door de Voorzitters van de parlementen in België) [1]
• De tekst van alle voorontwerpen van wet, decreet, en ordonnantie en van ontwerpen van reglementaire besluiten (van de regeringen in België) [2]

De strekking van het advies is om de auteur van het ontwerp in te lichten over de juridische juistheid van het ontwerp, de legistieke kwaliteit ervan en over de geschiktheid van het ontwerp om de beoogde doelstellingen van de auteur van het ontwerp te verwezenlijken. De afdeling wetgeving van de Raad van State onderzoekt derhalve of het ontwerp juridische of legistieke vragen doet rijzen (is de steller van het ontwerp bevoegd? Is het ontwerp of voorstel in overeenstemming met bestaande andere en/of hogere rechtsnormen?). [3]

Thans bestaat er geen algemene verplichting om de adviezen van de afdeling wetgeving van de Raad van State publiek toegankelijk te maken. Dit is wat betreft de arresten van de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State wel het geval. [4] Deze zijn te consulteren op de website van de Raad van State (www.raadvanstate.be). Wel worden de adviezen inzake voorontwerpen van wet, decreet, ordonnantie of van ontwerpen van reglementaire besluiten gehecht aan de memorie van toelichting van het ontwerp, dan wel aan het verslag aan respectievelijk de Koning of een gemeenschaps- of gewestregering. [5] Deze adviezen zijn dan als parlementair stuk consulteerbaar. De adviezen met betrekking tot reglementaire besluiten worden tevens samen met het verslag aan de Koning of aan een gemeenschaps- of gewestregering en het reglementair besluit zelf gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad en zijn dus aldaar raadpleegbaar. [6]

Met deze nieuwe wet moeten alle adviezen van de Raad van State onmiddellijk bekendgemaakt worden. Naar alle waarschijnlijkheid zullen deze adviezen, net als de arresten, consulteerbaar worden via de website van de Raad van State. Op de onmiddellijke bekendmaking zijn echter enkele uitzonderingen voorzien:

(1) De adviezen inzake een voorontwerp van wet, decreet of ordonnantie worden pas gepubliceerd bij de indiening van het daaruit resulterende ontwerp in de betrokken assemblee
(2) De adviezen inzake amendementen op een ontwerp of voorstel worden pas gepubliceerd bij de indiening daarvan of, wanneer na de indiening om advies wordt verzocht, op het ogenblik dat het advies wordt bezorgd aan de assemblee die erom verzocht heeft
(3) De adviezen inzake een ontwerpbesluit of een ontwerpbesluit tot algemeen verbindend-verklaring van een cao worden gepubliceerd bij de publicatie van het besluit in het Belgisch Staatsblad
(4) De adviezen inzake voorontwerpen van wet die niet zijn ingediend, de amendementen daarop en inzake federale ontwerpbesluiten die niet zijn bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad, alsook de teksten van die voorontwerpen, amendementen en ontwerpbesluiten worden pas bekendgemaakt bij de ontbinding van de Kamer
(5) De adviezen inzake voorontwerpen van decreet of ordonnantie die niet zijn ingediend, de amendementen daarop en inzake ontwerpen van besluiten van gemeenschappen en gewesten die niet zijn bekendgemaakt, worden slechts bekendgemaakt indien het betrokken gewest of gemeenschap daarmee instemt

De nadere regels omtrent de publicatie van de adviezen worden, na gezamenlijk advies van de eerste voorzitter en de auditeur-generaal van de Raad van State, verder geregeld in een nog te publiceren koninklijk besluit.

Deze wet treedt in werking op de door het vermelde nog te publiceren koninklijk besluit te bepalen datum en uiterlijk op 1 januari 2017. [7] Vanaf 1 januari 2017 zullen dus in principe alle adviezen online beschikbaar moeten worden gesteld. De adviezen de afdeling wetgeving van vóór de inwerkingtreding van deze wet moeten uiterlijk op 1 januari 2019 bekendgemaakt worden.

***** Antwerpen/Brussel, 14 september 2016****

Prof. Dr. Steven Van Garsse Mr. Simon Verhoeven

Voor mee info omtrent deze bijdrage, alsook voor vragen omtrent de Raad van State en procedures voor dit rechtscollege kan u terecht bij Equator Advocaten:

Steven Van Garsse: steven.vangarsse@eqtr.be
Simon Verhoeven: simon.verhoeven@eqtr.be

*****

[1] Zijnde de Voorzitter van de Senaat, de Kamer van Volksvertegenwoordigers, van een Gemeenschaps- of Gewestparlement, van de Franse Gemeenschapscommissie of van de Verenigde Vergadering van de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest; zie art. 2, § 1 van de gecoördineerde wetten op de Raad van State van 12 januari 1973 (hierna RvS-wet).
[2] Zijnde de Ministers van de federale regering, de ministers van de gemeenschaps- of gewestregeringen, de leden van het College van de Franse Gemeenschapscommissie en de leden van het Verenigd College van de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest; zie art. 3, § 1 RvS-wet en art. 3bis RvS-wet.
[3] RvS 4 september 1998, nr. 75.678, Wellens.
[4] Art. 28, vierde lid van de gecoördineerde wetten op de Raad van State van 12 januari 1973 en het KB van 7 juli 1997 betreffende de publicatie van de arresten van de Raad van State.
[5] Zie art. 3, § 1 in fine RvS-wet.
[6] Zie ook art. 3bis, tweede lid RvS-wet.
[7] De verplichting om het koninklijk besluit tot uitvoering van deze wet uit te vaardigen treedt evenwel reeds in werking op 24 september 2016.